Üretici enflasyonunda devam eden artış eğilimine rağmen, geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla fiyat artışlarının hız kestiği dikkat çekti.
Nisan ayı verileri, üretim maliyetlerindeki baskının sürdüğünü ancak geçen yılki yüksek oranlara göre daha ılımlı bir seyir izlendiğini ortaya koydu. 2024 yılı Nisan ayında Yİ-ÜFE yıllık bazda %55,66 oranında artarken, 2025’in aynı döneminde bu oran %22,50’ye geriledi.
Dört Aylık Artış %10,19’a Ulaştı
Yİ-ÜFE, 2025 yılı başından bu yana geçen dört aylık dönemde (Aralık 2024’e göre) %10,19 oranında artış gösterdi. On iki aylık ortalamalara göre hesaplanan artış ise %32,65 seviyesinde gerçekleşti. Bu veriler, üretici fiyatlarındaki yıllık ortalama artışın halen yüksek olduğunu, ancak 2023 ve 2024 yıllarındaki çift haneli sert yükselişlere kıyasla daha sınırlı kaldığını gösteriyor.
Sektör Bazında Yıllık Artışta En Fazla Artış Su Temininde
Sanayi sektörleri bazında yıllık değişim oranlarına bakıldığında, su temini faaliyetlerinde %58,14 ile en yüksek artış kaydedildi. Bunu %29,59 ile madencilik ve taş ocakçılığı, %22,65 ile imalat sanayi ve %14,45 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı takip etti.
Özellikle su temini hizmetlerinde yaşanan yüksek artış, altyapı maliyetlerindeki yükseliş ve enerji fiyatlarına bağlı olarak açıklanıyor. İmalat sektöründeki %22,65’lik artış ise sanayi üretiminde süregelen maliyet baskılarına işaret ediyor.
Ana Sanayi Gruplarında Fiyatlar Arttı
Ana sanayi grupları itibarıyla yıllık değişimlere bakıldığında;
Ara mallarında %19,93,
Dayanıklı tüketim mallarında %31,74,
Dayanıksız tüketim mallarında %28,41,
Sermaye mallarında %25,20,
Enerji grubunda ise %12,00 oranında artış gerçekleşti.
Dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarındaki yüksek artışlar, tüketiciye yansıması beklenen fiyat hareketlerini de gündeme getiriyor.
Aylık Artışta da Benzer Eğilim
Aylık bazda değerlendirildiğinde, sanayinin dört ana sektöründe de fiyat artışları gözlemlendi. Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü %3,47, imalat sanayi %2,85, su temini %2,01 ve elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı %1,36 oranında fiyat artışı kaydetti.
Ana sanayi gruplarındaki aylık değişim oranları da dikkat çekti:
Ara malları: %3,08
Dayanıklı tüketim malları: %2,73
Dayanıksız tüketim malları: %2,78
Sermaye malları: %3,69
Enerji: %0,61
Sermaye mallarındaki güçlü aylık artış, makine, teçhizat ve yatırım malı üretiminde maliyet baskısının sürdüğüne işaret ediyor.
Geçen Yıllara Göre Belirgin Yavaşlama Var
2023 ve 2024 yıllarındaki sert fiyat artışlarına kıyasla, 2025’in ilk dört ayındaki veriler üretici fiyatlarında göreli bir yavaşlamayı işaret ediyor. Örneğin, Nisan 2023’te yıllık artış %52,11, Nisan 2024’te ise %55,66 iken, bu yıl bu oran %22,50’ye kadar geriledi.
Özellikle enerji maliyetlerinde yaşanan sınırlı artışlar ve küresel emtia fiyatlarındaki dengelenme, üretici enflasyonunun hız kesmesinde etkili oldu. Ancak dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında devam eden fiyat yükselişleri, tüketici fiyatları üzerindeki baskının sürdüğüne de işaret ediyor.
Yorumlar ve Beklentiler
Uzmanlar, üretici fiyatlarındaki yavaşlamanın tüketici enflasyonu üzerinde ilerleyen aylarda bir miktar rahatlama sağlayabileceğini değerlendiriyor. Ancak temel sektörlerde devam eden maliyet artışlarının, fiyatların genel düzeyinde kalıcı bir düşüşü engelleyebileceği uyarısında bulunuluyor.
TÜİK'in açıkladığı Yİ-ÜFE verileri, hem üreticilerin maliyetlerine hem de piyasadaki fiyat baskılarına ışık tutarken, ekonomik dengelerin takip edilmesinde önemli bir gösterge niteliği taşımaya devam ediyor.
