Yapay zeka endüstriyel aşamasına girerken, dünyanın en gelişmiş veri merkezleri artık metrekare veya sunucu sayısıyla değil, gigawatt’larla ölçülüyor. Wall Street, bu gigawatt’ların maliyetini ve hangi şirketlerin bu harcama furyasından kazançlı çıkacağını hesaplamaya başladı.
Business Insider'ın haberine göre TD Cowen analistleri bu durumu şöyle özetliyor: 1 gigawatt, kabaca bir nükleer reaktörün çıkış gücüne eşdeğer. Bu artık yeni nesil yapay zeka veri merkezleri için temel ölçek. Bunlara örnek olarak xAI’nin Memphis’teki Colossus 2’si, Meta’nın Ohio’daki Prometheus’u ve Louisiana’daki Hyperion’u, OpenAI’nin Stargate’i ve Amazon’un Indiana’daki Mount Rainier projesi veriliyor.
Bu devasa yapılar, zeka üretmek için muazzam miktarda elektriği, sermayeyi ve silikonu bir araya getiriyor. Bu son derece maliyetli bir süreç.
1 gigawatt’lık yapay zeka veri merkezi kapasitesinin maliyeti 35 milyar dolar
Bernstein Research’ün yeni analizine göre, 1 gigawatt’lık yapay zeka veri merkezi kapasitesi yaklaşık 35 milyar dolara mal oluyor. Kulağa uçuk gelse de bu, yapay zeka ekonomisinin yeni temel taşı haline geldi. Her gigawatt, sadece güç ölçüsü değil, yarı iletkenlerden ağ donanımına, enerji sistemlerinden inşaata ve enerji üretimine kadar uzanan dev bir sanayi ekosisteminin göstergesi.
Bernstein ve TD Cowen analistlerine göre, 35 milyar dolarlık bir gigawatt’ın bileşenleri ve kazananları şöyle sıralanıyor:
GPU’lar
Bir yapay zeka veri merkezindeki en büyük maliyet kalemi işlem gücünün kendisi. Bernstein, toplam harcamanın yaklaşık %39’unun GPU’lara gittiğini tahmin ediyor. Bu alanda başı Nvidia’nın GB200 ve yakında çıkacak Rubin serisi gibi yapay zeka çipleri çekiyor.
Nvidia’nın %70’lik brüt kâr marjını dikkate alan Bernstein, şirketin toplam yapay zeka veri merkezi harcamalarının neredeyse %30’unu kâr olarak cebine koyduğunu hesaplıyor. İşte bu yüzden Nvidia yaklaşık 5 trilyon dolar değerinde bir dev.
TD Cowen verileri, her bir gigawatt’ın 1 milyondan fazla GPU yongasına denk geldiğini gösteriyor. Nvidia’nın dökümhane ortağı TSMC, bu bileşenlerin üretiminden gigawatt başına 1,3 milyar dolar kazanıyor.
AMD ve Intel gibi diğer çip üreticileri arayı kapatmaya çalışırken, Google, Amazon ve Microsoft gibi hiper ölçekli şirketler toplam sistem maliyetini azaltabilecek özel yapay zeka hızlandırıcılarına (ASIC) yatırım yapıyor. Yine de, Bernstein ve TD Cowen analistlerine göre GPU’lar ekonomik çekim merkezinin tam kalbinde yer alıyor.
Ağ (Networking)
Bir sonraki büyük maliyet kalemi, GPU’ları birbirine bağlayan ağ altyapısı. Bernstein, veri merkezi maliyetlerinin %13’ünün yüksek hızlı anahtarlar ve optik bağlantılar gibi ağ ekipmanlarına gittiğini belirtiyor.
Bu alanda Arista Networks, Broadcom ve Marvell öne çıkıyor. Arista’nın yüksek kâr marjı, onun kâr payını gelir payından daha yüksek hale getiriyor.
Ayrıca Amphenol ve Luxshare gibi bileşen üreticileri kablo ve konektörlerden kazanç sağlarken, InnoLight, Eoptolink ve Coherent gibi optik verici üreticileri de bu büyümeden pay alıyor.
Güç ve soğutma altyapısı
Hesaplama rafları, jeneratörler, transformatörler ve kesintisiz güç kaynaklarını kapsayan fiziksel altyapı da 1 gigawatt’lık bir yapay zeka veri merkezinin önemli bir maliyet kalemi. Bernstein’a göre güç dağıtımı tek başına harcamaların yaklaşık %10’unu oluşturuyor.
Eaton, Schneider Electric, ABB ve Vertiv bu alandaki büyük oyuncular arasında. Vertiv ayrıca toplam harcamanın yaklaşık %4’ünü oluşturan ısı yönetimi (termal yönetim) tarafında da fırsat sahibi. Bu harcama hava ve sıvı soğutma sistemleri arasında paylaşılıyor.
Arazi, elektrik ve iş gücü
Arazi ve binalar toplam başlangıç maliyetinin yaklaşık %10’unu oluşturuyor. Ancak sistem devreye girdikten sonra, işletme maliyetleri şaşırtıcı derecede düşük. 1 gigawatt’lık bir yapay zeka veri merkezini işletmek yılda yaklaşık 1,3 milyar dolarlık elektrik tüketiyor. Personel maliyetleri ise neredeyse yok denecek kadar az. Bernstein’a göre bu dev merkezler, yılda 30 bin ila 80 bin dolar arasında maaş alan sadece 8 ila 10 kişiyle yönetilebiliyor.
Ancak darboğaz artık güç erişimine kayıyor. Siemens Energy, GE Vernova ve Mitsubishi Heavy gibi şirketler, hiper ölçekli teknoloji devlerinin büyük ölçekte güvenilir elektrik bulmak için yarışması nedeniyle türbin ve şebeke altyapısı siparişlerinde patlama yaşıyor.
