Türkiye’de motorlu araç sayısı her geçen gün artıyor. Bu artışla birlikte kullanım süresi dolan milyonlarca atık lastik ortaya çıkıyor.
LASDER’in (Lastik Sanayicileri Derneği) kuruluş amacı, bu atık lastik sorununa çözüm üretmek.
2007 yılında "Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği" çerçevesinde kurulan dernek, Türkiye’de atık lastiklerle ilgili çalışmalar yapıyor.
Türkiye’nin 81 ili ve her ilçesinden ömrü tamamlanmış lastikleri (ÖTL) topluyor, toplanan lastikler, maksimum verim alınacak şekilde dönüştürülüyor.
Türkiye'nin dört bir yanında toplanıyor
Ömrü tamamlanmış lastikler Türkiye’nin her bölgesindeki lastik satış noktalarından, sökme-takma ve tamir yerlerinden, oto servis istasyonlarından, belediyelerden ve kamu kurum/kuruluşlarından toplanıp geri kazanıma gönderiliyor. Yetkili taşıyıcılarla yapılan toplama işlemi yıl içinde durmaksızın devam ediyor.
2018 yılında 178 bin ton lastik
LASDER’in verilerine göre, 2017 yılında 163 bin ton ve 2018 yılında da 178 bin ton ömrünü tamamlamış lastik toplanarak geri kazandırıldı. Kurulduğu yıl olan 2007’den bu yana toplanan ve geri kazandırılan lastiklerin ağırlığı 1 milyon 130 bin ton. Bu miktar, yaklaşık 38 milyon lastik demek.
Park zeminlerine dönüşüyor
ÖTL’ler birkaç farklı yöntemle geri kazandırılıyor. Bunlardan biri olan granülasyon yönteminde lastikler, parçalama makinelerinde milimetre seviyesinde parçalanarak granül haline getiriliyor. Bu uygulamadan elde edilen granüllerin kullanım alanları ise oldukça geniş. Suni çim sahalarda, çocuk parklarının zeminlerinde, koşu ve yürüyüş parkurlarında, tartan pistlerde ve rekreasyon alanlarında kullanılıyor.
Son yıllarda daha çok yaygınlaşan bir diğer yöntem de piroliz. Ömrü tamamlamış lastikler bir reaktör içinde oksijensiz bir ortamda, dışarıdan yüksek ısıyla reaksiyona tabi tutuluyor. Buradan da kalorifik değeri yüksek olan pirolitik yağ elde ediliyor. Elde edilen bu yağı jeneratörlerde yakarak elektrik enerjisi üretmek mümkün. Özellikle son 2 yılda ÖTL'nin “Yenilenebilir Enerji” kapsamına alınmasıyla beraber piroliz yöntemine talep arttı.
Karbondioksit salımını azaltıyor
Ömrünü tamamlamış lastiklerin toplanıp geri kazanılması çevre açısından da oldukça önemli. Çünkü toplanmayan lastikler karbondioksit salımından, sivrisinek üremesine kadar farklı alanlarda doğayı etkiliyor. Fabrikalarda yakıt olarak kullanılabilen geri kazanılmış lastikler, fosil yakıtlara oranla
yüzde 35 daha az karbondioksit saldığı için hava kalitesinin korunmasına da fayda sağlıyor.
Toplanmayan lastiklerin içinde su birikmesiyle sivrisinek ve çeşitli zararlı bakteriler oluşuyor. Bu durum da çevre ve insan sağlığını olumsuz etkiliyor.
