Van’da son yıllarda hızla artan inşaat faaliyetleri, kentin çehresini değiştirmeye devam ediyor. Konuyla ilgili Bölge Gazetesi’ne açıklamalarda bulunan İnşaat Mühendisi ve Kentsel Dönüşüm Uzmanı Şeyda Demir, artışın nedenlerini, potansiyel riskleri ve yürütülen çalışmaları değerlendirdi.
Nüfus Artışı ve Ekonomik Hareketlilik İnşaatı Tetikliyor
Van’daki inşaat yoğunluğunun temel nedenlerinden birinin şehirdeki hızlı nüfus artışı ve ekonomik hareketlilik olduğunu belirten Demir, “Özellikle göç, ticaret ve turizm gibi faktörler konut talebini artırdı. Bu durum, inşaat sektörüne ivme kazandırdı. Devletin altyapı yatırımları, yeni ulaşım projeleri ve kamu binalarının inşası da bu artışı tetikleyen diğer unsurlar arasında yer alıyor. Yapımı onaylanan yeni hastaneler, otogar, sebze hali ve stadyum gibi projeleri örnek verebiliriz” dedi.
İç ve Dış Göç, Şehrin Yapısını Değiştiriyor
Demir, Van’ın özellikle son yıllarda ciddi iç göç aldığını belirterek, “Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki nüfus hareketleri, Van’a yeni yerleşimlerin olmasına neden oldu. Ayrıca, sınır komşusu İran’dan gelen göçmenler de sektördeki canlılığı artırıyor. Bu büyüme, konut ihtiyacını doğurdu ve yeni projeler bu ihtiyaca cevap vermek için hız kazandı” ifadelerini kullandı.
Plansız Büyüme Altyapıyı Zorluyor
Şehirde artan yapılaşmanın planlama eksikliğinden kaynaklı bazı riskler doğurduğuna dikkat çeken Demir, “Eğer şehir planlaması sağlıklı şekilde yapılmazsa, altyapı bu büyümeye yetişemez. Su, elektrik, kanalizasyon ve yol gibi temel hizmetlerde yetersizlikler görülebilir. Aşırı yapılaşma, doğal alanların azalmasına ve çevre kirliliğine neden olabilir” uyarısında bulundu.
İskele, Kale, Edremit ve Tuşba’da Yoğunluk Gözleniyor
İnşaat faaliyetlerinin şehir merkezine yakın semtlerde yoğunlaştığını kaydeden Demir, “İskele, Kale, Edremit ve Tuşba gibi bölgelerde hem ulaşım kolaylığı hem de ticaret, eğitim ve sağlık merkezlerine yakınlık nedeniyle inşaatlar yoğunlaştı. Merkezdeki yüksek konut talebi de bu durumu destekliyor” dedi.
Konut Ağırlıklı Projeler Öne Çıkıyor
Yeni yapıların büyük bir kısmının konut olduğuna dikkat çeken Demir, “Konutlar ön planda olsa da, şehir merkezlerinde ticari binalar ve iş yerleri inşa ediliyor. Aynı zamanda kamu binaları, sağlık ve eğitim kurumları da devlet eliyle hayata geçiriliyor. Ancak genel eğilim konut ağırlıklı” şeklinde konuştu.
Deprem Yönetmeliği ve Güçlendirme Projeleri Uygulanıyor
Van’ın deprem kuşağında yer aldığına dikkat çeken Demir, yeni yapıların 2018’de revize edilen Türkiye Deprem Yönetmeliği’ne uygun inşa edildiğini vurguladı. “Bu yönetmelik; zemin etüdü, yapı dayanıklılığı, malzeme kalitesi gibi unsurları kapsıyor. Son yıllarda bina güçlendirme projelerinde de artış var” dedi.
Denetimlerde Eksiklik Var, Kırsalda Ruhsatsız Yapılar Yaygın
Demir, denetimlerin belediyeler ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütüldüğünü ancak eksikliklerin yaşandığını ifade etti. “Özellikle köy ve kırsal alanlarda ruhsatsız yapılarla karşılaşıyoruz. Bu tür yapılar, hem yapı güvenliği hem de çevre açısından büyük risk oluşturuyor” diye konuştu.
Kentsel Dönüşüm Cumhuriyet ve Hacıbekir Mahallelerinde Yoğunlaştı
Kentsel dönüşümün Van’da hız kazandığını belirten Demir, “Özellikle eski ve riskli yapıların bulunduğu Cumhuriyet Mahallesi ve Hacıbekir Mahallesi gibi bölgelerde dönüşüm projeleri başlatıldı. Bu projelerle depreme dayanıklı yapılar inşa edilerek yaşam kalitesinin artırılması hedefleniyor” dedi.
Eski Yapılar Depreme Dayanıksız, Güçlendirme Şart
Van’daki birçok eski yapının zemin etüdü yapılmadan inşa edildiğini kaydeden Demir, “Bu yapılar, duvar çatlakları, temel zayıflığı gibi sorunlar taşıyor. Dolayısıyla çoğu tadilat projesi, güçlendirme odaklı gerçekleştiriliyor” açıklamasında bulundu.
Çevre ve Trafik Sorunları Göz Ardı Edilmemeli
İnşaat yoğunluğunun çevre ve trafik üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ifade eden Demir, “Toz, gürültü ve trafik sıkışıklığı günlük yaşamı zorlaştırıyor. Bu nedenle şehir planlamasında bu etkileri en aza indirecek çözümler üretilmeli” dedi.
Malzeme Fiyatlarındaki Artış Sektörü Zorluyor
İnşaat malzemeleri fiyatlarındaki artışa da değinen Demir, “Çimento, demir gibi temel malzemelerdeki fiyat dalgalanmaları, projelerin maliyetini artırıyor. Bu durum bazı projelerin ertelenmesine ya da küçültülmesine yol açıyor. İşçilik maliyetleri de bu süreçten etkileniyor” ifadelerini kullandı.
Müteahhit Seçimi Kritik Önem Taşıyor
Van’daki müteahhitlik hizmetlerine değinen Demir, “Genel olarak hizmet kalitesi iyi olsa da, firmalar arasında kalite farkları olabiliyor. Büyük firmalar ulusal standartlara uygun çalışırken, küçük firmalar malzeme kalitesi veya denetim konusunda sorun yaşıyor.dedi.